S-400 füze savunma sistemi ne kadar yetenekli? Türkiye'nin de satın alması ile Rusların S-400 sistemine ilgi daha da arttı. Türkiye'nin S-400 sistemi satın alması konusunda NATO'nun endişeleri haklı mı? Sistem hakkında bilmeniz gerekenler bu yazıda.
S-400 Neden Ön Planda?
Rus devletine ait savunma şirketi Almaz-Antey tarafından üretilen S-400 Triumf (NATO ülkeleri tarafından SA-21 Growler olarak da bilinir), piyasadaki en gelişmiş füze savunma sistemlerinden biridir [1].
Deniz ve hava sistemleri konusunda uzman olan James Bosbotinis'e göre S-400 Triumf, yoğun radar karıştırma (jamming) ortamında 400 km'ye kadar olan hedeflere kilitlenmeye yönelik geliştirilmiş bir hava ve füze savunma sistemidir [2].
Sistemin ileri teknoloji olmasının yanında maliyeti rakiplerine göre daha uygundur. S-400 sisteminin maliyeti yaklaşık 500 milyon dolar iken Patriot Pac-2 sisteminin maliyeti ise 1 milyar dolar civarındadır. S-400'ün tüm dünyada ilgi görmesinin başlıca nedenlerinden biri de maliyet avantajıdır.
S-400'ü Hangi Ülkeler Satın Alıyor?
S-400 şu ana kadar Hindistan, Türkiye ve Çin'e ihraç edildi. Yaklaşık 13 ülkenin S-400'ü satın almakla ilgilendiği bildirildi.
ABD, Hindistan'a Amerika'nın Düşmanlarına Karşı Mücadele Yasası (CAATSA) altında yaptırım uygulamakla tehdit etti. Çin zaten bu yaptırımlara maruz kaldı. Bosbotinis, Hindistan’ın durumunda, bu tür yaptırımların ABD ile Hindistan arasında kısmen de olsa Çin’e karşı koymak üzere tasarlanan savunma işbirliğini tehdit edebileceğini açıkladı [2].
Benzer şekilde ABD, S-400 satın alımı gerçekleştiği için F-35'in Türkiye'ye satışını engelledi. Bildiğiniz üzere Mart 2020'de Türkiye F-35 projesinden, parça üretimi de dahil, tamamen çıkmış olacak. ABD, Türkiye'yi de, Hindistan gibi, Amerika'nın Düşmanlarına Karşı Mücadele Yasası (CAATSA) altında yaptırım uygulamakla tehdit etti.
S-400'ün, NATO için Stratejik Etkileri Nelerdir?
Sistemin Hindistan, Çin ve Türkiye gibi ülkelere yayılması şaşırtıcı değil, ancak veri paylaşımı ve sistemin operasyonel menzili NATO için sorun teşkil etme potansiyeline sahip olduğu için batı dünyasını diken üstünde tutmaktadır.
Lazkiye yakınlarındaki Hmeimim Hava Üssü yakınında bulunan SA-21, Suriye'deki çoğu nokta için kapsama alanı sunuyor. Ayrıca, bölgede İŞİD'e karşı savaşan çeşitli NATO varlıkları S-400 kapsama alanında olacak [3].
Bosbotinis, Avrupa hava sahasında Kuzey Batı Rusya ve Kaliningrad'daki fırlatma pozisyonlarından 40N6 donanımlı S-400'lerin Fin ve Polonya hava alanlarını kapsadığını söyledi [2].
Türkiye'nin S-400 sistemlerini satın alma kararı NATO ve F-35 projesi için daha büyük politik etkilere sahip. Bu satın alım, küresel sahnede güçlendirilmiş bir Rusya'ya işaret etmekle kalmıyor, aynı zamanda ABD'nin kendi füze savunma sistemlerini satma konusundaki isteksizliğinin yarattığı boşluğun rakip ülkeler tarafından nasıl doldurulabileceğini de gösteriyor.
S-400 Ne Kadar Etkilidir?
Sisteme ilgi gösteren her ülkenin ABD ve NATO’dan gelen diplomatik misilleme ile tehdit edilmesinin bir nedeni var. Bosbotinis'in açıkladığı gibi, S-400, Nebo-M (Rus gelişmiş radar sistemleri) gibi sistemlerle birlikte beşinci nesil hava sistemlerine tehdit oluşturabilir [2].
Stockholm Uluslararası Araştırma Enstitüsü'nde (SIRI) kıdemli araştırmacı olan Siemon Wezman, S-400’ün Batı’nın sunabileceği her şeyle denk olduğunu belirtti [2].
Sistemin temel yetenekleri arasında; çok sayıda gizli hedef (stealth) takibi yapma, yüksek modülerlik ve yüksek hareket kaabiliyeti yer almaktadır. Bu sayede, sistemin birkaç dakika içinde konuşlandırılması ve hedefe kilitlenmesi sağlanmaktadır.
Genel olarak, 2007'den beri kullanımda olan S-400, S-300'e göre çok daha gelişmiş ve çok daha işlevli radar, komuta kontrol ve otomatik algılama gibi özellikler ile tam bir hedefleme sistemi olarak kullanır. Bu sayede sistem çok katmanlı bir savunma sağlayabilir. Operasyonel bir ortamda büyük ölçüde denenmemiş olsa da, S-400 S-300 sistemine kıyasla potansiyel olarak iki kat daha etkilidir.
S-400 Mühimmat Yapısı
S-400 duruma ve harekat planına bağlı olarak uzun menzilli, orta menzilli ve kısa menzilli mühimmatlarla donatılabilir.
Bosbotinis, S-400'de kullanılan füze tipleri için: “S-400 dört füze tipi ile donatılabilir: 40 km menzilli 9M96; 150 km menzilli 9M96E2; 200-250 km-menzilli 48N6 ve 400 km menzilli 40N6. Sistem, orta menzilli balistik füzeler dahil olmak üzere uçak ve füze tehditleri ile mücadele etmek için tasarlanmıştır.” [2]. 40N6 füzesinin özellikle havadan istihbarat, gözetleme, hedef toplama ve keşif platformları (ISTAR) ve elektronik harp uçakları gibi yüksek değerli varlıkları hedeflemesi amaçlanıyor.
Temmuz 2018’de testleri tamamlanan ve 2018’in sonunda hizmete giren 40N6’nın S-400’ü Patriot PAC-3 MSE ve Aster 30 SAMP/T gibi, ki bu sistemler 100 km'i de geçebilen menzillerde hedeflerine kilitlenebilmektedir, Batı uzun menzilli karadan havaya füze sistemlerinden ayırdığı söylenebilir [5].
S-400 ile İlgili Temel Hususlar
[1] https://en.wikipedia.org/wiki/S-400_missile_system
[2] https://www.defenceiq.com/air-forces-military-aircraft/news/how-capable-is-the-s-400
[3] https://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/03/160314_putin_suriye
[4] https://www.defenceiq.com/air-land-and-sea-defence-services/news/will-turkey-buy-the-patriot-system]
[5] https://en.wikipedia.org/wiki/MIM-104_Patriot#MIM-104F_(PAC-3)
 |
| Fotoğraf: https://www.businessinsider.com/r-russia-starts-shipping-s-400-air-defense-missile-system-to-china-tass-cites-source-2018-1 |
S-400 Neden Ön Planda?
Rus devletine ait savunma şirketi Almaz-Antey tarafından üretilen S-400 Triumf (NATO ülkeleri tarafından SA-21 Growler olarak da bilinir), piyasadaki en gelişmiş füze savunma sistemlerinden biridir [1].
Deniz ve hava sistemleri konusunda uzman olan James Bosbotinis'e göre S-400 Triumf, yoğun radar karıştırma (jamming) ortamında 400 km'ye kadar olan hedeflere kilitlenmeye yönelik geliştirilmiş bir hava ve füze savunma sistemidir [2].
Sistemin ileri teknoloji olmasının yanında maliyeti rakiplerine göre daha uygundur. S-400 sisteminin maliyeti yaklaşık 500 milyon dolar iken Patriot Pac-2 sisteminin maliyeti ise 1 milyar dolar civarındadır. S-400'ün tüm dünyada ilgi görmesinin başlıca nedenlerinden biri de maliyet avantajıdır.
S-400'ü Hangi Ülkeler Satın Alıyor?
S-400 şu ana kadar Hindistan, Türkiye ve Çin'e ihraç edildi. Yaklaşık 13 ülkenin S-400'ü satın almakla ilgilendiği bildirildi.
ABD, Hindistan'a Amerika'nın Düşmanlarına Karşı Mücadele Yasası (CAATSA) altında yaptırım uygulamakla tehdit etti. Çin zaten bu yaptırımlara maruz kaldı. Bosbotinis, Hindistan’ın durumunda, bu tür yaptırımların ABD ile Hindistan arasında kısmen de olsa Çin’e karşı koymak üzere tasarlanan savunma işbirliğini tehdit edebileceğini açıkladı [2].
Benzer şekilde ABD, S-400 satın alımı gerçekleştiği için F-35'in Türkiye'ye satışını engelledi. Bildiğiniz üzere Mart 2020'de Türkiye F-35 projesinden, parça üretimi de dahil, tamamen çıkmış olacak. ABD, Türkiye'yi de, Hindistan gibi, Amerika'nın Düşmanlarına Karşı Mücadele Yasası (CAATSA) altında yaptırım uygulamakla tehdit etti.
S-400'ün, NATO için Stratejik Etkileri Nelerdir?
Sistemin Hindistan, Çin ve Türkiye gibi ülkelere yayılması şaşırtıcı değil, ancak veri paylaşımı ve sistemin operasyonel menzili NATO için sorun teşkil etme potansiyeline sahip olduğu için batı dünyasını diken üstünde tutmaktadır.
Lazkiye yakınlarındaki Hmeimim Hava Üssü yakınında bulunan SA-21, Suriye'deki çoğu nokta için kapsama alanı sunuyor. Ayrıca, bölgede İŞİD'e karşı savaşan çeşitli NATO varlıkları S-400 kapsama alanında olacak [3].
Bosbotinis, Avrupa hava sahasında Kuzey Batı Rusya ve Kaliningrad'daki fırlatma pozisyonlarından 40N6 donanımlı S-400'lerin Fin ve Polonya hava alanlarını kapsadığını söyledi [2].
Türkiye'nin S-400 sistemlerini satın alma kararı NATO ve F-35 projesi için daha büyük politik etkilere sahip. Bu satın alım, küresel sahnede güçlendirilmiş bir Rusya'ya işaret etmekle kalmıyor, aynı zamanda ABD'nin kendi füze savunma sistemlerini satma konusundaki isteksizliğinin yarattığı boşluğun rakip ülkeler tarafından nasıl doldurulabileceğini de gösteriyor.
S-400 Ne Kadar Etkilidir?
Sisteme ilgi gösteren her ülkenin ABD ve NATO’dan gelen diplomatik misilleme ile tehdit edilmesinin bir nedeni var. Bosbotinis'in açıkladığı gibi, S-400, Nebo-M (Rus gelişmiş radar sistemleri) gibi sistemlerle birlikte beşinci nesil hava sistemlerine tehdit oluşturabilir [2].
Stockholm Uluslararası Araştırma Enstitüsü'nde (SIRI) kıdemli araştırmacı olan Siemon Wezman, S-400’ün Batı’nın sunabileceği her şeyle denk olduğunu belirtti [2].
Sistemin temel yetenekleri arasında; çok sayıda gizli hedef (stealth) takibi yapma, yüksek modülerlik ve yüksek hareket kaabiliyeti yer almaktadır. Bu sayede, sistemin birkaç dakika içinde konuşlandırılması ve hedefe kilitlenmesi sağlanmaktadır.
Genel olarak, 2007'den beri kullanımda olan S-400, S-300'e göre çok daha gelişmiş ve çok daha işlevli radar, komuta kontrol ve otomatik algılama gibi özellikler ile tam bir hedefleme sistemi olarak kullanır. Bu sayede sistem çok katmanlı bir savunma sağlayabilir. Operasyonel bir ortamda büyük ölçüde denenmemiş olsa da, S-400 S-300 sistemine kıyasla potansiyel olarak iki kat daha etkilidir.
 |
| Fotoğraf: http://sajeevpearlj.blogspot.com/2015/10/india-plans-to-buy-s-400-triumf-sam.html |
S-400 duruma ve harekat planına bağlı olarak uzun menzilli, orta menzilli ve kısa menzilli mühimmatlarla donatılabilir.
Bosbotinis, S-400'de kullanılan füze tipleri için: “S-400 dört füze tipi ile donatılabilir: 40 km menzilli 9M96; 150 km menzilli 9M96E2; 200-250 km-menzilli 48N6 ve 400 km menzilli 40N6. Sistem, orta menzilli balistik füzeler dahil olmak üzere uçak ve füze tehditleri ile mücadele etmek için tasarlanmıştır.” [2]. 40N6 füzesinin özellikle havadan istihbarat, gözetleme, hedef toplama ve keşif platformları (ISTAR) ve elektronik harp uçakları gibi yüksek değerli varlıkları hedeflemesi amaçlanıyor.
Temmuz 2018’de testleri tamamlanan ve 2018’in sonunda hizmete giren 40N6’nın S-400’ü Patriot PAC-3 MSE ve Aster 30 SAMP/T gibi, ki bu sistemler 100 km'i de geçebilen menzillerde hedeflerine kilitlenebilmektedir, Batı uzun menzilli karadan havaya füze sistemlerinden ayırdığı söylenebilir [5].
 |
| Fotoğraf: https://www.bbc.com/news/world-europe-48620087 (Türkçesi: GÖK KIZILI) |
- S-400 kendi başına geçilmez bir savunma kubbesi oluşturamaz.
- S-400 seyir füzelerine ve balistik füzelere karşı kullanılabilir.
- 40N6, 400 km mesafedeki hedeflere kilitlenebilir. Patriot PAC-3 MSE gibi NATO sistemleri yaklaşık 100km'deki hedeflere kilitlenebilir.
- S-400; füzelerden, gelişmiş bir radar sisteminden ve bir komuta merkezinden oluşmaktadır.
- S-400, 600 km uzaklıktaki uçağı takip ederek hava hakimiyeti elde edilmesine büyük destek verir. Özellikle, keşif (ISTAR) platformlarının ve elektronik harp uçaklarına karşı koymak için bu durum çok önemlidir.
[1] https://en.wikipedia.org/wiki/S-400_missile_system
[2] https://www.defenceiq.com/air-forces-military-aircraft/news/how-capable-is-the-s-400
[3] https://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/03/160314_putin_suriye
[4] https://www.defenceiq.com/air-land-and-sea-defence-services/news/will-turkey-buy-the-patriot-system]
[5] https://en.wikipedia.org/wiki/MIM-104_Patriot#MIM-104F_(PAC-3)
Yorumlar
Yorum Gönder
Lütfen hakaret, küfür ve incitici sözler kullanmayın.