Türkiye'nin, Rusya'nın ve ABD'nin insansız hava sistemleri ile ilgili yazılarımızdan sonra ([1], [2] ve [3]) Çin'in insansız hava sistemleri hakkında bir yazı için okuyuculardan talepler geldi. Çin dünyada askeri teknolojiler konusunda ciddi yatırımlar yaptı ve gelecekte dünyanın en güçlü ordusunu kurmaya aday bir ülke. Aynı zamanda Çin askeri teknoloji ihracatçısı olarak gelecek 10 yılda bir numara olmaya aday.
Çin'de irili ufaklı yüzlerce İHA var. Bu yazıda bizim dikkatimizi çeken ve teknolojisi üst düzey İHA'lara yer verilmeye çalışılmıştır.
AVIC Cloud Shadow
AVIC Cloud Shadow, bütçe dostu Yüksek İrtifa Uzun Dayanıklılık (HALE) insansız hava aracıdır. Silah taşıma yeteneğine sahip bir uçaktır. İki farklı versiyonu vardır: standart silahsız keşif modeli ve silahlı modeli. Desteklenen mühimmatlar arasında Çin üretimi hassas füzeler ve standart bombalar vardır. Listelenen faydalı görev yükü 400 kg'dir.
Performans özellikleri şöyle sıralanabilir: maksimum hız saatte 385 mil, 46.000 fit servis tavanı ve 180 mil mesafeye kadar Görüş Hattı (LoS). Uçağın görev dayanıklılık süresi 6 saattir.
Cloud Shadow İHA ailesi için planlanmış üç üretim formu vardır. Cloud Shadow CS-1 temel görüntü/optik keşif modelidir ve bunu elektronik/radar/EH keşif rolünü yerine getiren CS-2 izler. CS-3, tamamen silahlı bir model olarak tasarlanmıştır. Hepsi, motor olarak WP-11C serisi turbojet motorunu kullanmaktadır.
Kasım 2017'de Dubai Air Show'da Cloud Shadow İHA'nın bir mock-up versiyonu sergilenmiştir.
Aisheng ASN-209
Bu İHA orta irtifada hedef belirleme ve izleme, Elektronik İstihbarat (ELINT), Elektronik Harp (EW) gibi çeşitli roller üstlenebilir veya kara/hava kuvvetlerine eşlik etmek üzere hizmet edebilir. Bilindiği kadarıyla, ASN-209 silahlı bir avcı İHA'sı değildir. Maksimum Kalkış Ağırlığı (MTOW) 300 kg, saatte en fazla 115 mil hıza ulaşabilir. Saatte 90 mil hızla seyir yapıp 125 mil mesafeye ulaşabilir. Bu İHA'nın 16.400 ft operasyonel servis tavanı ve 10 saate kadar dayanımı vardır.
CASC CH-4 Rainbow
General Atomics MQ-9 Reaper tasarımında olduğu gibi CH-4 UCAV, optik, aviyonik set, yakıt depoları ve motor içeren ince bir gövdeye dayanır. Ön kısımdaki sensör kiti içerisinde hem Infra-Red (IR) hem de gündüz (yakın/uzak ayarlı) kamera bulundurmanın yanı sıra lazer menzil ölçer de barındırır. Silah olarak hem modern Çin Anti-Tank Güdüm Füzeleri (ATGM'ler) hem de hassas güdümlü atılan bombaları destekler. Toplamı 350 kg'a kadar ulaşabilen 4 ile 6 arası bomba ve/veya mühimmat taşıyabilir.
2017 yılındaki veriye göre CH-4'ün bilinen operatörleri Mısır, Irak ve Suudi Arabistan. Irak ordusu, CH-4'ü IŞİD güçlerine karşı yürüttüğü mücadelelerde kullanırken, Suudiler Yemen'de sürmekte olan savaşta filolarının bir kısmını Husi isyancılarına karşı görevlendirdi. CASC, petrol zengini ülke için yüzlerce CH-4'ün yerel üretimi için Suudi Krallığı ile görüşüyor.
Performans özellikleri şöyle sıralanabilir: maksimum hız saatte 217 mil, 47.375 fit servis tavanı ve menzili 1709 mildir. Maksimum Kalkış Ağırlığı (MTOW) 4500 kg'dir.
CASC CH-7
CASC CH-7, Batı ülkeleri tarafından tasarlanan kanatlı İHA tasarımlarına, örnek olarak Northrop Grumman X-47B dronuna ([3]) benzeyen bir görünümü paylaşıyor. Gövdenin ortasına gömülü olarak modeli bilinmeyen tek bir turbofan motoruna sahip olduğu varsayılmaktadır. Yapısal olarak, CH-7'nin toplam uzunluğu 33 feet, kanat genişliği 72 feet ve 13 ton ağırlığa sahiptir.
Uçan bir prototipin, 2020-2021 gibi hazır olması, önümüzdeki on yıl boyunca da geniş kapsamlı uçuş testleri yapması bekleniyor. Seri üretim, ihracat satışları için de potansiyel olarak 2022 yılı iyimser bir şekilde planlanmıştır. Çin teknolojisinin ve ticaretinin ihracat temelli ve satış odaklı bakış açısı, Çin’i önümüzdeki on yılda küresel İHA pazarının lideri yapabilir. Bilindiği üzere ABD ve İsrail genellikle dünyanın belli bölgelerine ve belirli müşterilere (özellikle Orta Doğu) satış yapmaktadır.
Chengdu (AVIC) Soar Dragon (Soar Eagle)
Mevcut görüntülerden,Soar Eagle'in, ABD'nin Northrop Grumman Global Hawk ([3]) dronuna belirgin bir benzerlik gösterdiği gözleniyor. Bununla birlikte Soar Eagle'ı tek dikey kuyruk yüzgeci ve birleştirilmiş iki kanat konfigürasyonuna sahip tamamen benzersiz bir Çin tasarımı yapan birkaç farklı tasarım özelliği vardır. Soar Eagle, Global Hawk'in genel görünüşünü ampul şeklinde gövdesi, arkaya yerleştirilmiş motor kurulumu ve gövde omurgasına monte hava girişi ile paylaşıyor. Global Hawk gibi Soar Eagle, orta sınıf UAV sistemlerine kıyasla boyut olarak büyüktür ve yaklaşık 18 feet yüksekliğinde ve 47 feet uzunluğundadır ve 81 feet kanat açıklığına sahiptir. Bu nedenle, uçak uzun menzilli yüksek irtifa görevleri için gerekli yeteneklere sahiptir ve bu nedenle "Yüksek İrtifa Uzun Dayanıklılık" (HALE) İHA'sı olarak kategorize edilmektedir.
Soar Eagle gücünü aerodinamik gövdenin arka kısmına monte edilen ve yaklaşık 9,700 lbs itme gücünde çalışan Guizhou WP-13 turbojet motorunda alır. WP-13, Rus Sukhoi Su-15 "Flagon" ve Mikoyan-Gurevich MiG-21 "Fishbed" avcı uçaklarında kullanılan Tumansky R-13 serisinin gelişmiş bir Çin türevidir. Performans özellikleri şunlardır: saatte 460 milden fazla seyir hızı, yaklaşık 60.000 fitlik bir servis tavanı ve yaklaşık 10 saatlik bir görev dayanımı vardır.
Ziyan Blowfish
Platform, düşük ve orta irtifalarda çalışır. Alt takım basit ve düşük maliyetlidir, dört noktalı kızak düzenine sahiptir ve engebeli ve zorlu araziye iniş yapabilir. Kuyruk, gövdenin toplam uzunluğuna kıyasla kısadır ve kuyruk rotor ünitesi için tahrik milini barındırır.
Blowfish I, tüm hava şartlarına dayanan operasyonel kabiliyete sahiptir ve karmaşık arazi türlerinde (kentsel ortamlar ve dağlık) gezinme yeteneğine sahiptir. Kolayca kurtarma ve yeniden çalıştırma için İHA'da otonom "tek tık" geri dönüş işlevi vardır. Yük kapasitesi 18 kilograma kadar çıkar ve kolay erişim / değiştirme için gövde altına görev kitleri takılabilir. Optik sensörler, burun üzerinde yer alan aerodinamik bir kubbe altına takılabilir.
Hongdu Lijian (Sharp Sword)
Hongdu Lijian, Mayıs 2013’te yapılan resmî bir gösterimde fotoğraflandı ve resmen Çin İHA envanterindeki yerini aldı. "Sharp Sword", kökleri AVIC 601-S İHA projesine dayanan çok yönlü tasarımlardan biridir. Kökleri aynı zamanda şu projelere de dayanır: "Wind Blade", "Cloud Bow", and "Warrior Eagle". Dışarıdan görünüşe bakılırsa İHA, önden hava girişi ve kuyruksuz profili ile Northrop Grumman X-47B'ye şekil olarak benzer.
Lijian, yaklaşık üç yıl süren ve hem Hongdu hem de Shenyang uçak üreticilerinin geliştirme süreci sonunda ortaya çıktı. Sonuçta tasarım gövde içine gömülü bir turbofan ile uçan bir kanat şeklinde sonlandırıldı. Uçağın hava profili, Northrop Grumman B-2 "Spirit" bombardıman uçağını andırıyor ve uçak dikey bir kanattan yoksun. Cephane için bir iç silah deposu olduğu tahmin edilmektedir. Üç tekerlekli alt takımı tamamen gövde içine çekilebilir tasarıma sahiptir.
Lijian'ın J-7 avcı serisinde yer alan Shenyang WP7 serisi motora sahip olduğu düşünülüyor. Tahmini teknik özellikler arasında, yük taşıma kapasitesi 1800 kg'mı aşmayacak şekilde 80 mil'e kadar olan bir menzili vardır. Uçak, yaklaşık 46 feet bir kanat açıklığı içerir.
Kaynakça
[1] https://savunmasanayiguncesi.blogspot.com/2019/08/turkiyenin-insansz-hava-araclar.html
[2] https://savunmasanayiguncesi.blogspot.com/2019/09/rusyann-insansz-hava-araclar.html
[3] https://savunmasanayiguncesi.blogspot.com/2019/08/amerikann-insansz-hava-araclar.html
[4] https://www.militaryfactory.com/aircraft/chinese-military-drone-aircraft.asp
Çin'de irili ufaklı yüzlerce İHA var. Bu yazıda bizim dikkatimizi çeken ve teknolojisi üst düzey İHA'lara yer verilmeye çalışılmıştır.
AVIC Cloud Shadow
AVIC Cloud Shadow, bütçe dostu Yüksek İrtifa Uzun Dayanıklılık (HALE) insansız hava aracıdır. Silah taşıma yeteneğine sahip bir uçaktır. İki farklı versiyonu vardır: standart silahsız keşif modeli ve silahlı modeli. Desteklenen mühimmatlar arasında Çin üretimi hassas füzeler ve standart bombalar vardır. Listelenen faydalı görev yükü 400 kg'dir.
Performans özellikleri şöyle sıralanabilir: maksimum hız saatte 385 mil, 46.000 fit servis tavanı ve 180 mil mesafeye kadar Görüş Hattı (LoS). Uçağın görev dayanıklılık süresi 6 saattir.
Cloud Shadow İHA ailesi için planlanmış üç üretim formu vardır. Cloud Shadow CS-1 temel görüntü/optik keşif modelidir ve bunu elektronik/radar/EH keşif rolünü yerine getiren CS-2 izler. CS-3, tamamen silahlı bir model olarak tasarlanmıştır. Hepsi, motor olarak WP-11C serisi turbojet motorunu kullanmaktadır.
Kasım 2017'de Dubai Air Show'da Cloud Shadow İHA'nın bir mock-up versiyonu sergilenmiştir.
Aisheng ASN-209
Bu İHA orta irtifada hedef belirleme ve izleme, Elektronik İstihbarat (ELINT), Elektronik Harp (EW) gibi çeşitli roller üstlenebilir veya kara/hava kuvvetlerine eşlik etmek üzere hizmet edebilir. Bilindiği kadarıyla, ASN-209 silahlı bir avcı İHA'sı değildir. Maksimum Kalkış Ağırlığı (MTOW) 300 kg, saatte en fazla 115 mil hıza ulaşabilir. Saatte 90 mil hızla seyir yapıp 125 mil mesafeye ulaşabilir. Bu İHA'nın 16.400 ft operasyonel servis tavanı ve 10 saate kadar dayanımı vardır.
CASC CH-4 Rainbow
General Atomics MQ-9 Reaper tasarımında olduğu gibi CH-4 UCAV, optik, aviyonik set, yakıt depoları ve motor içeren ince bir gövdeye dayanır. Ön kısımdaki sensör kiti içerisinde hem Infra-Red (IR) hem de gündüz (yakın/uzak ayarlı) kamera bulundurmanın yanı sıra lazer menzil ölçer de barındırır. Silah olarak hem modern Çin Anti-Tank Güdüm Füzeleri (ATGM'ler) hem de hassas güdümlü atılan bombaları destekler. Toplamı 350 kg'a kadar ulaşabilen 4 ile 6 arası bomba ve/veya mühimmat taşıyabilir.
2017 yılındaki veriye göre CH-4'ün bilinen operatörleri Mısır, Irak ve Suudi Arabistan. Irak ordusu, CH-4'ü IŞİD güçlerine karşı yürüttüğü mücadelelerde kullanırken, Suudiler Yemen'de sürmekte olan savaşta filolarının bir kısmını Husi isyancılarına karşı görevlendirdi. CASC, petrol zengini ülke için yüzlerce CH-4'ün yerel üretimi için Suudi Krallığı ile görüşüyor.
Performans özellikleri şöyle sıralanabilir: maksimum hız saatte 217 mil, 47.375 fit servis tavanı ve menzili 1709 mildir. Maksimum Kalkış Ağırlığı (MTOW) 4500 kg'dir.
CASC CH-7
CASC CH-7, Batı ülkeleri tarafından tasarlanan kanatlı İHA tasarımlarına, örnek olarak Northrop Grumman X-47B dronuna ([3]) benzeyen bir görünümü paylaşıyor. Gövdenin ortasına gömülü olarak modeli bilinmeyen tek bir turbofan motoruna sahip olduğu varsayılmaktadır. Yapısal olarak, CH-7'nin toplam uzunluğu 33 feet, kanat genişliği 72 feet ve 13 ton ağırlığa sahiptir.
Uçan bir prototipin, 2020-2021 gibi hazır olması, önümüzdeki on yıl boyunca da geniş kapsamlı uçuş testleri yapması bekleniyor. Seri üretim, ihracat satışları için de potansiyel olarak 2022 yılı iyimser bir şekilde planlanmıştır. Çin teknolojisinin ve ticaretinin ihracat temelli ve satış odaklı bakış açısı, Çin’i önümüzdeki on yılda küresel İHA pazarının lideri yapabilir. Bilindiği üzere ABD ve İsrail genellikle dünyanın belli bölgelerine ve belirli müşterilere (özellikle Orta Doğu) satış yapmaktadır.
Chengdu (AVIC) Soar Dragon (Soar Eagle)
Mevcut görüntülerden,Soar Eagle'in, ABD'nin Northrop Grumman Global Hawk ([3]) dronuna belirgin bir benzerlik gösterdiği gözleniyor. Bununla birlikte Soar Eagle'ı tek dikey kuyruk yüzgeci ve birleştirilmiş iki kanat konfigürasyonuna sahip tamamen benzersiz bir Çin tasarımı yapan birkaç farklı tasarım özelliği vardır. Soar Eagle, Global Hawk'in genel görünüşünü ampul şeklinde gövdesi, arkaya yerleştirilmiş motor kurulumu ve gövde omurgasına monte hava girişi ile paylaşıyor. Global Hawk gibi Soar Eagle, orta sınıf UAV sistemlerine kıyasla boyut olarak büyüktür ve yaklaşık 18 feet yüksekliğinde ve 47 feet uzunluğundadır ve 81 feet kanat açıklığına sahiptir. Bu nedenle, uçak uzun menzilli yüksek irtifa görevleri için gerekli yeteneklere sahiptir ve bu nedenle "Yüksek İrtifa Uzun Dayanıklılık" (HALE) İHA'sı olarak kategorize edilmektedir.
Soar Eagle gücünü aerodinamik gövdenin arka kısmına monte edilen ve yaklaşık 9,700 lbs itme gücünde çalışan Guizhou WP-13 turbojet motorunda alır. WP-13, Rus Sukhoi Su-15 "Flagon" ve Mikoyan-Gurevich MiG-21 "Fishbed" avcı uçaklarında kullanılan Tumansky R-13 serisinin gelişmiş bir Çin türevidir. Performans özellikleri şunlardır: saatte 460 milden fazla seyir hızı, yaklaşık 60.000 fitlik bir servis tavanı ve yaklaşık 10 saatlik bir görev dayanımı vardır.
Ziyan Blowfish
Platform, düşük ve orta irtifalarda çalışır. Alt takım basit ve düşük maliyetlidir, dört noktalı kızak düzenine sahiptir ve engebeli ve zorlu araziye iniş yapabilir. Kuyruk, gövdenin toplam uzunluğuna kıyasla kısadır ve kuyruk rotor ünitesi için tahrik milini barındırır.
Blowfish I, tüm hava şartlarına dayanan operasyonel kabiliyete sahiptir ve karmaşık arazi türlerinde (kentsel ortamlar ve dağlık) gezinme yeteneğine sahiptir. Kolayca kurtarma ve yeniden çalıştırma için İHA'da otonom "tek tık" geri dönüş işlevi vardır. Yük kapasitesi 18 kilograma kadar çıkar ve kolay erişim / değiştirme için gövde altına görev kitleri takılabilir. Optik sensörler, burun üzerinde yer alan aerodinamik bir kubbe altına takılabilir.
Hongdu Lijian (Sharp Sword)
Hongdu Lijian, Mayıs 2013’te yapılan resmî bir gösterimde fotoğraflandı ve resmen Çin İHA envanterindeki yerini aldı. "Sharp Sword", kökleri AVIC 601-S İHA projesine dayanan çok yönlü tasarımlardan biridir. Kökleri aynı zamanda şu projelere de dayanır: "Wind Blade", "Cloud Bow", and "Warrior Eagle". Dışarıdan görünüşe bakılırsa İHA, önden hava girişi ve kuyruksuz profili ile Northrop Grumman X-47B'ye şekil olarak benzer.
Lijian, yaklaşık üç yıl süren ve hem Hongdu hem de Shenyang uçak üreticilerinin geliştirme süreci sonunda ortaya çıktı. Sonuçta tasarım gövde içine gömülü bir turbofan ile uçan bir kanat şeklinde sonlandırıldı. Uçağın hava profili, Northrop Grumman B-2 "Spirit" bombardıman uçağını andırıyor ve uçak dikey bir kanattan yoksun. Cephane için bir iç silah deposu olduğu tahmin edilmektedir. Üç tekerlekli alt takımı tamamen gövde içine çekilebilir tasarıma sahiptir.
Lijian'ın J-7 avcı serisinde yer alan Shenyang WP7 serisi motora sahip olduğu düşünülüyor. Tahmini teknik özellikler arasında, yük taşıma kapasitesi 1800 kg'mı aşmayacak şekilde 80 mil'e kadar olan bir menzili vardır. Uçak, yaklaşık 46 feet bir kanat açıklığı içerir.
Kaynakça
[1] https://savunmasanayiguncesi.blogspot.com/2019/08/turkiyenin-insansz-hava-araclar.html
[2] https://savunmasanayiguncesi.blogspot.com/2019/09/rusyann-insansz-hava-araclar.html
[3] https://savunmasanayiguncesi.blogspot.com/2019/08/amerikann-insansz-hava-araclar.html
[4] https://www.militaryfactory.com/aircraft/chinese-military-drone-aircraft.asp
Yorumlar
Yorum Gönder
Lütfen hakaret, küfür ve incitici sözler kullanmayın.